Elektrik Motoru Nasıl Çalışır
Elektrik motorlarının çalışması iletkenlerin içinden akım geçtiğinde manyetik alan oluşturmasına dayanır. Elektrik motorunun çalışabilmesi için sabit bir mıknatıs ve etrafında manyetik alanı devamlı yön değiştirecek sarılı halde iletken olması gerekmektedir. İletkenin birbirine değip kısa devre yaparak sistemi bozmaması için üzeri yalıtkan kaplı olması gerekmektedir. Bobin halinde sarılmış bir iletken içinden akım geçtiğinde elektromıknatısa dönüşür. Kesitten bakıldığında bir taraf N diğer taraf S alırken bobin döndüğünde manyetik alanın da yönü döner, bu sayede sabit mıknatısın değişmeyen yönü döndükçe yönü değişen bobine devamlı itme ve çekme kuvveti uygular.
Emaye kaplı bakır bobin telin sarım sayısı ne kadar fazla ise elektromıknatıs o kadar güçlü olacağından sarım sayısı arttıkça motor güçlenir. Aynı şekilde kullanılan kalıcı mıknatısın gücü ne kadar fazla ise motorun gücü de daha yüksek olacaktır. Bu nedenle neodyum mıknatıs ile yapılan motorlar çok daha fazla güçlü ve verimli çalışacaklardır.
Neodyum Mıknatıs ile Güçlü Motor Yapımı
Motorlar dönme yönü boyunca mıknatıs yerkeştirildiğinde daha verimli ve kuvvetli olacaklardır. Bu nedenle görseldekinden farklı olarak birden fazla mıknatıs kullanılmaktadır, 2 , 4 veya en verimlisi dairesel mıknatısların kullanılmasıdır. 3 boyutlu olarak dairesel şekilli neodyum mıknatıslar birleştiklerinde tam daireyi sağlayacaklarından tüm yüzey mıknatıs ile kaplanmış olur ve motor çok verimli çalışır. Az enerji kaynağı ile yüksek performans motorların yapılmasının yoludur. Ancak özel kalıplarda üretilip daha zor kutuplandığından bu tür mıknatısların maliyetleri normal neodyum mıknatıslara göre daha yüksek olmaktadır.
Neodyum mıknatıs ve bobin teli ile elektrik motor deneyi
Çok basit , amatör ve ilkel bir motoru biraz önce anlattığımız prensip ile yapacağız.
Elektrik motoru deneyini yaparken, enerji kaynağı olarak büyük pil, iletken olarak emaye kaplı bakır tel yani bobin teli, çubuk formunda neodyum mıknatıs çengelli iğne, çok az kalın çıplak bakır tel , ve bant kullanacağız.
Emaye kaplı bakır tel bobin halinde yani halka olarak sarılır. El ile yuvarlayarak sarabilirsiniz. Akım başlangıçtan bitişe doğru akacağından kesitten bakıldığında bitiş kısmı bir kutup başlangıç kısmı diğer kutup olacaktır. Başlangıç kısmını bir taraftan , bitiş kısmındaki tel ucunu diğer tarafa doğru çıkartarak emaye kaplamalarını falçata veya bıçak vasıtası ile kazımamız gerekmektedir. Kazıma uçlardaki elektrik iletimini sağlayacaktır.
Kullandığımız bobin teli ince olduğundan ağırlığı taşıyamayıp eğilecektir, bu nedenle daha kalın ve iletken vaziyette çıplak bakır teli mil olarak kullanacağız. Her bir kenarda birkaç cm yeterli olacaktır. Çıplak bakır teli bizlerden temin edebilir, eğer istemezseniz kalın bobin telini kazıyarak kendiniz de yapabilirsiniz.
Çengelli iğneler pillerin kutuplarına sabitlenir. İğneler ile pil kutupları arasına herhangi birşey gelmemeli ve elektrik iletimini sağlaması için bant veya lastik ile sıkılmalıdır.
Daha önce hazırladığımız bobin çengelli iğneler arasına yerleştirildiğinde motor çalışmaya başlayacaktır.
Bobin Teli ve Neodyum Mıknatıs ile Enerji ve Elektrik Üretimi
Neodyum mıknatıslar hareket enerjisini elektrik enerjisine çevirme konusunda devrim yaratmışlardır. Bobin teli ve neodyum mıknatıs kullanılarak elektrik elde etmeyi, dinamo ve alternatör yapımını aşağıdaki diğer makalemizde anlatıyor, konu ile ilgili teknik bilgi ve deney videolarını paylaşıyoruz.