Mıknatıs Nedir? Mıknatısı Kimler Bulmuştur? Manyetizmanın Tarihten Günümüze Serüveni.
Mıknatıs, çok basit bir anlatım ile, manyetik bir alan oluşturan ve ters kutuplu bir yapı oluşturan bu sayede manyetik özellik taşıyan metal, seramik ve bileşiklere karşı çekme kuvveti uygulayan yapılardır.
Mıknatıs , millattan önce 600 yıllarında antik yunan döneminde bilinmekte olup, Manyetit cevherleri bulunan Magnesia’da bulunmuştur. Bazı manyetit malzemelerin demire ve birbirlerine karşı çekim gücü oluşturduğu antik yunanlılar tarafından tespit edilmişti. Mıknatısı kim icat etti sorusunun yanıtı antik yunanlılardır.
Mıknatıs , magnet ve mayetizmanın keşfi, Antik Yunanlılar tarafından Aydın Germencik yakınındaki, manyetik yatakları bulunan Magnesia Kentinde gerçekleşmiştir.
16. yüzyılda William Gilbert tarafından bilimsel yöntemlerle incelenerek detaylandırıldı ve Dünya’nın da zayıf bir magnet olduğu tespit edildi. Charles Coulomb 18. yüzyılda yapmış olduğu çalışmalarla, iki manyetik malzemenin arasındaki mıknatıs çekim gücünün manyetik kuvvetleri ile doğru orantılı, aralarındaki mesafenin karesi ile ters orantılı olduğunu tespit etmiştir.
Carl Friedrich Gauss, 19. yüzyıl başında bu çalışmaları çok daha ileri taşımıştır.
Hans Christian Oersted, elektrik ve manyetizma arasındaki bağı ilk ortaya koyan fizikçi olup birçok gelişmenin zincirleme ilerlemesine öncü olmuştur. Daha sonra Faraday, Maxwell ve Ampere tarafından bu bağlantı detaylanmış ve birçok yeni buluşa öncü olmuştur.
Manyetizma hakkındaki modern anlayış Pierre Currie ( Madam Currie’nin eşi) ve Pierre Weiss tarafından oluşturulmuştur. Pierre Currie, mıknatıslık özelliğinin belirli sıcaklıkta birdenbire kaybolduğunu tespit etmiş; Pierre Weiss ise yapıdaki mikro boyuttaki ortalama manyetik güç ile moleküler alan arasında orantı olduğunu ortaya atmıştır.
Manyetizma Nedir?
Manyetizma , manyetik moment iki ayrı kaynaktan oluşmaktadır. Bunlardan biri, çekirdek etrafında dönen elektronların hareketinden diğeri ise, elektronların kendi etrafındaki dönme hareketinden kaynaklanmaktadır. Tıpkı Gezegenlerin kendi etrafında ve Güneş etrafında dönüşü gibidir.
Bu manyetik momenti oluşturan rastgele dizilirse, birbirlerini ter yönde etkileyerek sıfırlarlar. Fakat, demir,kobalt ve nikel için bu durum farklıdır. Yönlü olarak dizildikleri için bu malzemeler mıknatıslardan doğrudan etkilenirler ve mıknatısları çekerler. Bunun da kaynağı serbest eletron sayıları periyodik cetvel üzerindeki geçiş elementi konumlarıdır. Bu konunun detaylarını başka bir yazımızda ele alacağız.
Elementler, manyetik davranışlarına göre aşağıdaki manyetik özellikleri alırlar
-Paramanyetik
-Diyamanyetik
-Ferromanyetik
-Ferrimanyetik
-Antiferromanyetik